Ô nhiễm môi trường chưa bao giờ hết trong xã hội hiện nay. Đặc biệt khi thế giới vẫn tiếp tục phát triển xã hội và hiện đại hóa hơn. Nó vẫn tiếp tục là một trong các vấn đề gây đau đầu, nhức nhối không chỉ riêng quốc gia nào. Vậy ô nhiễm môi trường là gì? Tầm ảnh hưởng và tác hại của môi trường đối với sinh vật trên mọi trái đất là như thế nào? Hãy cùng vesinhnhanh24.com tìm hiểu nhé.
Ô nhiễm môi trường là gì?
Môi trường là một tổ hợp giữa các yếu tố tự nhiên và vật chất nhân tạo. Hai yếu tố này có có mối quan hệ chặt chẽ với nhau bao quanh mọi sinh vật trên Trái Đất. Cho nên nó là một phần của mọi sự sống và phát triển của con người, sinh vật cũng như thiên nhiên. Môi trường có thể coi là một tập hợp, trong đó hệ thống đang xem xét là một tập hợp con.
Ô nhiễm môi trường là hiện tượng môi trường bị thay đổi một số tính chất vật lí, hóa học, sinh học. Nói rõ hơn chính là môi trường đó đã bị làm bẩn, và sự thay đổi này theo chiều hướng xấu. Điều này gây ảnh hưởng nặng nề đến đời sống của toàn sinh vật sống, thiên nhiên.
Có mấy dạng ô nhiễm môi trường?
Ô nhiễm môi trường được chia thành 3 dạng chính:
Ô nhiễm nước
Môi trường nước bị nhiễm bẩn, hay chính sự thay đổi bởi các thành phần độc hại trong nước chính là ô nhiễm nước. Có thể trong nước có chứa các chất độc dạng rắn hoặc lỏng bất kì. Tuy nhiên dù ở dạng nào chúng cũng gây hủy hoại đến quá trình sinh sống và phát triển của con người, động thực vật sống quanh khu vực đó.
Ô nhiễm đất
Ô nhiễm đất là sự có mặt của các chất xenobiotic trong đất gây hại đến sức khỏe con người hay sự phát triển động thực vật. Theo nghiên cứu, các chất này chính là sản phẩm từ các chất thải của quá trình hoạt động công nghiệp, hoá chất nông nghiệp… Tùy vào từng khu vực và mức độ sử dụng hoá chất và công nghiệp hoá nhiều hay ít. Chúng ta cũng có thể kiểm tra xem loại đất đó đã bị nhiễm bẩn nhẹ, nặng hay thậm chí mất khả năng canh tác hay không.
Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là sự tồn tại của hàng loạt chất độc lạ khác trong bầu khí quyển. Đặc biệt ở đây, ô nhiễm không khí có thể chứa các chất độc ở cả 3 dạng rắn, lỏng, khí. Dạng rắn thì lại có kích thước siêu nhỏ như các loại bụi siêu mịn. Gây đe dọa sức khỏe đến con người và động thực vật nếu sống trong bầu không khí đó thời gian dài.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường
Có hai nguyên nhân có thể gây nên vấn đề môi trường bị ô nhiễm. Đó là do con người và do tự nhiên. Tuy nhiên, ô nhiễm môi trường do tự nhiên chỉ chiếm rất nhỏ. Và nếu thiên nhiên tạo ra thì chúng có khả năng cân bằng lại. Nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường hầu hết bắt nguồn từ các hoạt động sống của con người.
Do tự nhiên thì hầu hết cho các hiện tượng thiên tai. Ví dụ như các trận động đất, sóng thần đã làm cho môi trường, khu vực đó bị tàn phá. Nhưng tần suất các việc này xuất hiện khá thấp và không thường xuyên. Cho nên nguyên nhân này ít được đề cập đến.
Các hoạt động của con người gây ô nhiễm môi trường
Bắt nguồn từ các hoạt động của nhà máy, xí nghiệp
Các bạn cũng biết, các chất thải là sản phẩm của quá trình hoạt động nhà máy, xí nghiệp. Tuy vậy, có rất nhiều khu công nghiệp đổ chất thải ra bên ngoài mà không qua xử lý. Việc thải chất thải độc hại ra bên ngoài mà không được xử lí kĩ càng. Sẽ gây môi trường bị nhiễm bẩn không ít, làm tổn hại đến môi trường sống của nhiều sinh vật sống.
Nhiều khu công nghiệp, nhà máy dùng các nhiên liệu hoá thạch trong hoạt động sản xuất. Đốt nhiên liệu như vậy còn tạo các khí độc như CO2, CO , N0x, SO2… Những loại khí này được gọi là khí độc, hay còn gọi là khí nhà kính. Đã gây ô nhiễm bầu không khí nặng nề, còn gây hiện tượng hiệu ứng nhà kính, nóng lên toàn cầu.
Các hóa chất động vật trong việc bảo vệ thực vật, nông nghiệp
Các loại sản phẩm được dùng trong nông nghiệp, trồng vật chứa nhiều thành phần độc hại. Sử dụng liều lượng loại thuốc trừ sâu, phân bón hoá học quá mức gây ô nhiễm đất. Chưa kể các loại sản phẩm hóa chất này khi không sử dụng hết thì lại vứt lung tung, bữa bãi. Không biết phân loại rác đúng nơi sẽ làm hóa chất ngấm dần. Hóa chất ngấm dần xuống đất, rồi chúng lại ngấm dần xuống mạch nước ngầm gây ô nhiêm nguồn nước. Nguy hiểm hơn, khi nó xuống mạch nước ngầm và đưa ra biển với lượng nhất định sẽ gây nên hiện tượng “thuỷ triều đỏ”.
Do chất thải rắn
Các loại chất thải rắn là sản phẩm từ quá trình sinh hoạt, khu công nghiệp, cơ sở y tế. Đặc biệt những chất thải ngấm hóa chất hay các loại nhựa, polime không được xử lí đúng cách. Dần tích tụ lâu trong môi trường sẽ làm ô nhiễm nặng nề. Vấn đề này không chỉ gây ô nhiễm mỗi môi trường mà con liên quan đến các vấn đề khác. Như ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước, ô nhiễm nước ngầm… Tất cả đều gây hủy hoại đến toàn bộ quá trình sống và phát triển của mọi sinh vật ở Trái Đất.
Do khói bụi
Ô nhiễm không khí xuất phát từ các khói bụi. Nhưng khói bụi lại là sản phẩm, chất thải từ hoạt động con người. Hầu hết là từ các ống thải nhà máy, xí nghiệp, phương tiện giao thông. Gây ô nhiễm bầu không khí và gây hàng loạt căn bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Thiếu sót trong khâu quản lý
Sự thiếu trách nhiệm bên phía thanh tra, cơ quan quản lí. Đặc trong khâu kiểm tra các hệ thống xử lí chất thải chưa được kĩ càng. Việc không kiểm tra kĩ càng các hệ thống xử lí sẽ dẫn đến việc các khu công nghiệp chủ quan. Vẫn thường xuyên thải chất thải ra bên ngoài không được xử lí kĩ càng
Hậu quả của ô nhiễm môi trường
Đối với sức khoẻ con người
Ô nhiễm môi trường không khí gây hại đến sức khoẻ con người
Theo thống kê, con người bị mắc các bệnh liên quan đến ô nhiễm môi trường hầu hết là do bầu không khí bị ô nhiễm. Bầu không khí ô nhiễm đến từ các hoạt động sống của con người. Các loại khói bụi không những gây che chắn tầm nhìn. Mà còn có các loại bụi PM2.5, PM10,… với kích thước cực kì nhỏ, siêu mịn dễ dàng len lỏi đến đường hô hấp của chúng ta. Nguy hiểm hơn, chúng ta không thể thấy được bằng mắt thường hay cảm nhận được nó có trong khoang mũi của ta hay không. Nhờ kích thước của nó mà bầu không khí tưởng chừng trong lành, trong suốt mà lại vô cùng bẩn như thế. Điều này không còn xa lạ đối với Việt Nam, đặc biệt các thành phố như Hà Nội, HCM.
Các triệu chứng, bệnh tật do ô nhiễm môi trường gây ra thường bị chóng mặt, đau đầu, các bệnh liên quan đến hô hấp, tim mạch… Đối tượng bị ảnh hưởng và nhiễm dễ nhất chính là các người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh tiền sử, trẻ em… Tùy vào đối tượng như nào cùng với tình trạng cơ thể, sức đề kháng của mỗi người mà mắc từng các bệnh nặn nhẹ khác nhau.
Ảnh hưởng của ô nhiễm nước đối với sức khoẻ con người
Nước chính là tài nguyên quý giá có khả năng duy trì sự sống. Con người không những sử dụng nước trong các hoạt động đời sống. Nước tiếp xúc với cơ thể chúng ta thông qua hai đường:
– Đường miệng, hay còn gọi là thồn qua các ăn uống. Sử dụng phải nguồn nước ô nhiễm đời sống hay thực vật/động vật được nuôi trồng trong nguồn ước ấy.
– Tiếp xúc trực tiếp ngoài da như tắm rửa, giặt đồ
Và việc sử dụng nguồn nước bẩn có ảnh hưởng xấu như nào? Người dùng có thể mắc các bệnh như tiêu chảy, dịch tả, thương hàn, bệnh do muỗi truyền, thiếu máu…
Ảnh hưởng của ô nhiễm đất đối với sức khoẻ con người
Ô nhiễm đất hầu hết là do tác động của con người gây nên. Đặc biệt những hành động như sử dụng quá liều lượng hóa chất. Đặc biệt các hóa chất bảo vệ thực vật như các loại thuốc trừ sâu, phân bón. Hay các việc chôn các loại chất thải, rác xuống đất mà không được phân loại.
Những việc làm này đều khiến chất thải ngấm vào đất dần dần. Gây mất cân bằng sinh học giữa đất và cây trồng. Ảnh hưởng đến lớp đất và khiến chúng bị ô nhiễm. Làm đất trở nên độc hại và dần mất khả năng canh tác, ảnh hưởng sinh kế của các nông dân.
Ngoài ra, sử dụng các loại cây trồng được trông ở khu vực đất nhiễm độc. Các loại nông sản dễ có khả năng nhiễm độc, gây một số bệnh như gan to, hệ thần kinh, hệ di truyền, giảm chỉ số thông minh ở trẻ em…
Đối với hệ sinh thái
Hệ sinh thái là khu vực các quần thể sinh sống chung và tương tác với nhau. Nhưng chúng sẽ bị thay đổi, bị hủy hoại nếu ô nhiễm môi trường xảy ra.
Sinh vật sống trên Trái Đất cũng như con người, chúng cũng bị tác động bởi môi trường. Ô nhiễm môi trường đất gây mất khu vực sống nhiều loài động thực vật. Giảm lượng thực vật ở khu vực đó khiến một số loài động vật ăn cỏ mất đồ ăn, nơi ở. Ô nhiễm không khí còn gây nên các hiện tượng mưa axit. Khi mưa axit rơi xuống sẽ làm hủy hoại nhiều động vật, gây nguy hiểm. Chưa kể sinh sống gần nguồn nước nhiễm bẩn, đặc biệt các loại sống dưới nước bị ảnh hưởng nặng nề, có thể bị chết hàng loại.
Đối với sự phát triển của kinh tế – xã hội
Ô nhiễm môi trường đã tác động xấu đến toàn bộ sinh vật trên Trái Đất. Vì thế cũng có mối liên quan đến kinh tế – xã hội. Cụ thể những gì mà ô nhiễm môi trường gây ra như:
- Nhiều bệnh tật xuất hiện gây ảnh hưởng đến nền kinh tế
- Thiệt hại đến sinh kế của các nông dân và ngư dân
- Ngành du lịch, hoạt động du lịch bị ảnh hưởng nặng nề
- Tốn quá nhiều chi phí để cải thiện môi trường ô nhiễm, khu vực nhiễm độc
Các biện pháp khắc phục
- Một trong các cách đầu tiên phòng chống ô nhiễm môi trường là ý thức của người dân. Mỗi người cần rèn luyện và ý thức được ô nhiêm môi trường gây hại như nào. Biết vứt rác đúng nơi quy định, không xả rác lung tung… Chung tay góp sức sẽ làm ô nhiễm môi trường giảm đáng kể.
- Phát động phong trào, trò chơi liên quan đến bảo vệ môi trường. Cần có các chương trình giáo dục, nâng cao nhận thức cho trẻ em, học sinh
- Hạn chế chất tẩy rửa để ngừa tắc cống thoát nước. Có thể thay chất tẩy rửa bằng chất vi sinh. Như thế cũng bảo vệ được nguồn nước ngầm. Ít tốn chi phí trong việc lọc nước thải.
- Cần có biện pháp, hệ thống luật về bảo vệ và chống ô nhiễm môi trường. Nghiêm minh xử lí mạnh các cá nhân, tổ chức hủy hoại môi trường
- Khu công nghiệp, sản xuất cần xây dựng các hệ thống xử lí chất thải
- Bên thanh tra, công tác môi trường cần phải thường xuyên kiểm tra, giám sát các khu công nghiệp về vấn đề bảo vệ môi trường.
- Trồng cây, gây rừng. Giúp cho Trái Đất có nhiều mảng xanh có thể lọc được bầu không khí ô nhiễm, đặc biệt là khí CO2.
- Chôn lấp và đốt rác thải một cách khoa học. Cần nên để người dâ có ý thức phân loại rác thải. Tái chế những vật liệu còn khả năng sử dụng được
- Sử dụng năng lượng thân thiện với môi trường như gió, mặt trời
Vậy qua bài viết này, vesinhnhanh24h.com đã cho bạn thấy tầm ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường đến với chúng ta. Không dĩ nhiên mà nó trở thành một vấn đề toàn cầu. Vì vậy, bảo vệ môi trường là không phải trách nhiệm của chúng ta. Mà là trách nhiệm của mọi người.
Nguồn: vesinhnhanh24h.com
